Zielone szpitale to nowy trend w ochronie zdrowia, który zyskuje na znaczeniu w obliczu zmiany klimatu. Placówki medyczne coraz częściej dostrzegają potrzebę transformacji w kierunku zrównoważonego rozwoju, aby ograniczyć swój wpływ na środowisko i zapewnić pacjentom lepszą opiekę. Konferencja „Zielone szpitale – wyzwania i możliwości” zorganizowana przez UN Global Compact Network Poland w 2024 roku zwróciła uwagę na kluczowe aspekty tej tematyki.
Zielone szpitale jako odpowiedź na wyzwania środowiskowe
Sektor ochrony zdrowia odpowiada za znaczną część emisji dwutlenku węgla na świecie. Raport „Health Care Without Harm” wskazuje, że szpitale i inne placówki zdrowotne generują około 5% globalnej emisji CO2. Zielone szpitale to inicjatywa mająca na celu ograniczenie tego negatywnego wpływu poprzez wdrażanie rozwiązań przyjaznych dla środowiska. Obejmuje to m.in. wykorzystanie energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych, redukcję zużycia wody i energii, segregację odpadów medycznych oraz promowanie zrównoważonego transportu.
Cyfryzacja w zielonych szpitalach
Nowoczesne zielone szpitale stawiają również na cyfryzację i wykorzystanie sztucznej inteligencji. Jak podkreśla Michał Grzybowski, dyrektor ds. strategii i rozwoju w Philips Polska, cyfrowe rozwiązania mogą znacząco przyczynić się do poprawy efektywności energetycznej placówek medycznych. Przykładem jest optymalizacja zarządzania centrum danych, co pozwala na redukcję zużycia energii i emisji dwutlenku węgla. Ponadto, cyfryzacja dokumentacji medycznej i wymiana danych cyfrowych między placówkami ułatwia dostęp do informacji o pacjencie i usprawnia proces leczenia. Dzięki temu cały proces diagnostyczny w dowolnym centrum zdrowia może przebiegać w sposób bezproblemowy. Dostęp do wszystkim informacji w jednym systemie ochrony zdrowia z pewnością ułatwia udzielanie pomocy pacjentom przez specjalistów.
Wpływ zmiany klimatu na zdrowie pacjentów
Zmiana klimatu ma bezpośredni wpływ na zdrowie pacjentów, co podkreśla raport „Future Health Index” opublikowany przez Philips Polska. Ekstremalne zjawiska pogodowe, takie jak fale upałów, powodzie czy susze, przyczyniają się do wzrostu zachorowań na choroby układu oddechowego, sercowo-naczyniowego oraz zakaźne. Szpitale muszą być przygotowane na zwiększoną liczbę pacjentów wymagających specjalistycznej opieki medycznej. Jak zauważa dr Małgorzata Gałązka-Sobotka, dyrektor Instytutu Zarządzania w Ochronie Zdrowia Uczelni Łazarskiego, zielone szpitale powinny również zwracać uwagę na zdrowie psychiczne pacjentów, zapewniając im dostęp do terenów zielonych i przyjazne środowisko.
Rola rzecznika praw pacjenta w promowaniu zielonych szpitali
Rzecznik Praw Pacjenta odgrywa istotną rolę w promowaniu idei zielonych szpitali. Jak podkreśla Bartłomiej Chmielowiec, Rzecznik Praw Pacjenta, placówki medyczne powinny respektować prawa pacjenta do przebywania w zdrowym i przyjaznym środowisku. Zielone szpitale, poprzez redukcję emisji dwutlenku węgla i zanieczyszczeń, przyczyniają się do poprawy jakości powietrza, co ma bezpośredni wpływ na zdrowie pacjentów. Ponadto, Rzecznik Praw Pacjenta zwraca uwagę na konieczność edukacji pacjentów w zakresie zrównoważonego stylu życia i dbałości o środowisko.
Zielone szpitale jako element zrównoważonego rozwoju w ochronie zdrowia
Transformacja w kierunku zielonych szpitali wpisuje się w szerszą koncepcję zrównoważonego rozwoju w ochronie zdrowia. Podczas konferencji „Zrównoważona opieka zdrowotna” zorganizowanej przez UN Global Compact Network Poland w 2024 roku, eksperci podkreślali, że sektor zdrowia powinien aktywnie włączyć się w realizację celów zrównoważonego rozwoju ONZ. Zielone szpitale, poprzez ograniczenie swojego wpływu na środowisko, przyczyniają się do osiągnięcia takich celów jak przeciwdziałanie zmianom klimatu, odpowiedzialna konsumpcja i produkcja oraz dobre zdrowie i jakość życia. Jak zauważa Michał Kępowicz, dyrektor ds. ESG w Philips Polska, zrównoważony rozwój w ochronie zdrowia wymaga współpracy różnych interesariuszy, w tym administracji rządowej, sektora prywatnego oraz organizacji pozarządowych.
Zielone szpitale to nie tylko trend, ale konieczność w obliczu zmiany klimatu i jej wpływu na ochronę zdrowia. Wojewódzki Specjalistyczny Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej Chorób Płuc i Gruźlicy w Wolicy k. Kalisza jest doskonałym przykładem placówki, która podjęła wyzwanie zielonej transformacji. Dzięki wdrożeniu rozwiązań takich jak wykorzystanie energii odnawialnej, segregacja odpadów medycznych czy promowanie zrównoważonej diety (warzywa, owoce oraz produkty gotowane), szpital znacząco zredukował swoją emisję dwutlenku węgla i poprawił jakość opieki nad pacjentem.
Warto również podkreślić, że zielone szpitale wpisują się w szerszy kontekst międzynarodowych porozumień, takich jak Porozumienie Paryskie i Europejski Zielony Ład. Sektor ochrony zdrowia, będący piątym największym emitentem dwutlenku węgla na świecie, ma do odegrania kluczową rolę w realizacji celów klimatycznych. Jak podkreślono podczas 11. sesji Światowego Forum Miejskiego ONZ (WUF11) w Katowicach, zrównoważony rozwój miast i społeczności, w tym ekologiczne rozwiązania w placówkach medycznych, są niezbędne dla osiągnięcia celów Agendy 2030. Zielone szpitale to nie tylko wyzwanie, ale również szansa na poprawę jakości opieki zdrowotnej i zwiększenie odporności sektora na skutki zmiany klimatu. Poprzez inwestycje w zielone rozwiązania, cyfryzację i edukację, placówki medyczne mogą przyczynić się do budowy zdrowszego i bardziej zrównoważonego świata dla obecnych i przyszłych pokoleń. Jak podsumowuje dr Małgorzata Gałązka-Sobotka, dyrektor Instytutu Zarządzania w Ochronie Zdrowia Uczelni Łazarskiego, „zielone szpitale to nie tylko odpowiedź na kryzys klimatyczny, ale również inwestycja w zdrowie i dobrobyt nas wszystkich”.